Ouderenmishandeling niet echt bekend
- Gegevens
Dit artikel schreef ik in Actueel, kaderblad van KBO Brabant, in december 1999.
"De au van ouderdom' heet het boek dat onlangs een golf van schrik door Nederland deed gaan. Volgens het boek wordt ongeveer een op de twintig ouderen mishandeld, geestelijk e/of lichamelijk, in geringe of ernstige mate. Mishandeling van ouderen, je kunt het niet geloven. Maar het boek, een uitgave van het Nederlandse Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW), is niet uit de losse pols "De au van ouderdom' heet het boek dat onlangs een golf van schrik door Nederland deed gaan. Volgens het boek wordt ongeveer een op de twintig ouderen geschreven. Het geeft voorbeelden. En een aanbeveling: 'Wij hopen dat dit boek er toe bijdraagt, dat ouderenmishandeling een stevige plek krijgt op de agenda van ouderenzorg'.
Die stevige plek is in Noord-Brabant nog niet te vinden. Zelfs geen zwakke plek. Het boek wordt voor een belangrijk deel gevoed door gevallen van ouderenmishandeling zoals die bekend werden bij de Meldpunten Ouderenmishandeling Rivierenland en Zuid-Kennemerland. Dat waren proefprojecten die in het begin van de jaren negentig tot stand kwamen. Hun 'succes' leidde in 1996 tot de oprichting, als onderdeel van NIZW, van een Landelijk Steunpunt Ouderenmishandeling. Dat landelijke steunpunt moet oprichting stimuleren van centra gespreid over het hele land, waar vermoedens van mishandeling van ouderen gemeld kunnen worden.
Geen initiatief
In Noord-Brabant is zelfs geen spoortje van enig initiatief voor een meldpunt te vinden. Een telefoontje naar de provincie levert aanvankelijk vraagtekens en later de tip op contact op te nemen met het Meldpuntennetwerk Gezondheid en Milieu in Bergen op Zoom. Maar dat gaat alleen over aantasting van de gezondheid door een verontreinigde leefomgeving. Telefoontjes met GGD's, GGZ's leiden ook tot niets wezenlijks. Het probleem van de ouderenmishandeling is hier en daar wel enigszins bekend, maar niemand weet wat ermee te doen. 'We zijn wel bezig met een meldpunt voor psychische problemen', zegt Maaike van de Loon van de GGD Midden-Brabant, 'maar aan ouderenmishandeling hebben we nog niet echt aandacht besteed.'
Vertrouwensarts
'Hoogtepunt' in de aanbevelingen die we kregen in onze telefonische speurtocht door de provincie, is het advies eens te rade te gaan bij het Bureau Vertrouwensartsen in Breda. Maar dat blijkt het al druk genoeg te hebben met zijn eigenlijke taak, een luisterend oor en een vraagbaak te zijn in gevallen van kindermishandeling. 'Voor mishandeling van ouderen verwijzen wij door naar Utrecht. Naar het NIZW. ' En daar zetelt Joop Beelen, medewerker van het landelijk steunpunt en mede-auteur van 'De au van ouderdom'. Hij weet te vertellen dat hij bezig is met het zoeken van instellingen in Noord-Brabant die hij wil uitnodigen voor een studiemiddag over ouderenmishandeling. Hij is er nog niet ver mee gevorderd. 'Die middag kan er op zijn vroegst zijn in het voorjaar van 2000. Maar het zal wel het najaar worden.' Een meldpunt voor ouderenmishandeling zal er daardoor waarschijnlijk niet eerder zijn dan in 2001. En wat moet er tot dan gebeuren ? Joop Beelen: 'Wie ouderenmishandeling vermoedt, kan zich het beste wenden tot een hulpverlener in de buurt, zoals een huisarts, het maatschappelijk werk of een ouderenadviseur.'
HOE IS HET NU IN 2013?
De oplossing: meldpunt huiselijk geweld zeven dagen per week, 24 uren per dag: 0900 1262626. Maar dat mag niet gratis ! Het melden van mishandeling kost vijf cent per minuut.
Uit 'De au van ouderdom'
Wanneer de gezinsverzorgster haar wekelijks bezoek brengt treft ze meneer K. (78) vastgebonden op bed. Zijn vrouw heeft hem zo achtergelaten omdat ze op familiebezoek moest en wilde voorkomen dat haar demente echtgenoot zou gaan dwalen.
-----
Mevrouw L. (80) kan de pincode van haar bankpasje niet onthouden. Ze geeft het pasje aan haar kleindochter als die boodschappen voor haar gaat doen. Een ouderenadviseur die mevrouw L. helpt met de financiën, ontdekt dat de opgenomen bedragen het huishoudbudget van mevrouw ver te boven gaan.